|
2002
Yılının İlk Altı Ayında Azerbaycan Ekonomisindeki Gelişmeler:
• Enflasyon bir önceki yılın aynı dönemine oranla % 2.3
olmuştur.
• Dış ticaret hacmi 1 milyar 641 milyon dolar olurken, bunun 924
milyon doları ihracatın, 717 milyon doları ithalatın payına
düşmektedir.
• Bu dönemde Azerbaycan’a ihracatımız 74.8, ithalatımız 35.5
milyon dolar olup Azerbaycan’ın ithalatında %10.4, ihracatında
%4, hacminde ise %6.7’lik bir payımız bulunmaktadır.
• Söz konusu dönemde Azerbaycan’ın dış ticaretinde Türk
Cumhuriyetlerinin payı %17.4’tür.
• Dönem içerisinde kişi başına GSYİH %7.6 artarak 1 milyon 524
bin Manat’a (315.6$) ulaştı.
• Bugün yaklaşık olarak Azerbaycan’ın ihracatının %90’ı ülkeye
gelen yabancı sermayenin, %70’i bütçe gelirlerinin, %50’si
petrolün payına düşmektedir.
İkili Ticari Anlaşmalar
Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ekonomik ve ticari ilişkileri
geliştirmek amacıyla ilk anlaşma “Ticari ve Ekonomik işbirliği
Anlaşması” 01.11.1991 tarihinde imzalanmıştır.
31.07.1996 tarihinde yürürlüğe giren “Yatırımların Karşılıklı
Teşviki ve Korunması Anlaşması” 01.01.1998 tarihinde yürürlüğe
giren “Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması” ayrıca
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile sınır ticareti, Küçük ve Orta
Ölçekli Sanayi İşletmelerinin geliştirilmesi ve teknik
işbirliği, Gümrük işbirliği ve karşılıklı yardımlaşma, bilimsel,
teknik, sosyal, kültürel ve iktisadi sahalarda işbirliği gibi
konularda değişik tarihlerde protokol ve anlaşmalar imzalanarak
bu alandaki boşluklar doldurulmuştur.
Türkiye-Azerbaycan Karma Ekonomik Komisyonu Birinci dönem
Toplantısı 25-26 Şubat 1997 tarihinde gerçekleştirilmiştir. KEK
ikinci dönem toplantısı 29-30 Mart 2001’de Bakü’de yapılmış,
ancak protokol 31 Ocak 2002 tarihinde imzalanabilmiştir. Bu
Protokol, Azerbaycan -Türkiye arasında kurumlar arası işbirliği
yönünde geçmişte atılan adımların hayatiyet kazanması (KOSGEB,
OSTİM, MKE gibi) açısından ayrıca, önümüzdeki 10 yıllık dönemi
kapsayacak ekonomik ve ticari işbirliği anlaşmasının dayanağını
teşkil etmesi nedeniyle de önem arz etmektedir.
Azerbaycan’da İşyeri Açma
Azerbaycan’da şirketlerin kuruluş işlemleri Adalet Bakanlığı’nca
yapılmaktadır. Türkiye’de yerleşik kişilerin Azerbaycan’da
faaliyet gösterebilmeleri için kuracakları şirketin niteliğine
göre istenecek belgeler T.C. Bakü Ticaret Müşavirliği’nden temin
edilebilir.
Yabancı sermayeli şirket kuruluşlarında yerli ortak bulunması
zorunluluğu yoktur. %100 yabancı sermayeli şirket kurulabilir.
Yerli ve yabancı sermayeli şirketler arasında faaliyet konuları
itibariyle herhangi bir farklılık ya da kısıtlama
gösterilmemektedir. Yabancı yatırımlarda muafiyet uygulaması
yoktur. Yabancı yatırımcı, yatırım aşamasında makine ve
ekipmanlarını aynı sermaye olarak şirket tüzüğünde gösterirse,
bunlar gümrük vergisinden ve KDV’den muaf tutulmaktadır.
Azerbaycan’da bir kişi ile limited şirket, üç kişi ile A.Ş.
kurulabilmektedir.
Ticari hayatta çek, bono, poliçe gibi kıymetli evraklar ile
ilgili yasal düzenleme bulunmamaktadır. Kredi kartı uygulaması
yaygın değildir. Beş yıldızlı otellerde ve büyük süper
marketlerde kullanılmaktadır.
Azerbaycan’da Ziraat Bankası ortaklığı ile kurulan Azer-Türk
Bank, Koçbank, Royalbank, İş Bankası Azerbaycan (Türkiye İş
Bankası ile ilgisi bulunmamaktadır) Cibank ile Günay-Anadolu
Sigorta, Başak-İnam Sigorta ve Cisigorta faaliyet
göstermektedir.
Azerbaycan’da Potansiyel Yatırım Alanları
Azerbaycan’da hemen her konuda yatırıma ihtiyaç vardır.
Bölgelere göre farklı yatırım imkanları mevcut olup, potansiyel
yatırım alanları şöyle sıralanmaktadır:
• Başkent Bakü’de petrol ve gaz sektörlerine ait yan sanayi,
elektrik, elektronik, petrol ürünlerinin değerlendirilmesi,
demir ve demir dışı metaller alanında muhtelif yatırımlar,
otomotiv ve otomotiv yan sanayi tesisleri, tekstil sektörüne ait
entegre tesisler, deniz nakliyatı ve gemicilik sektörü
tesisleri, kara, deniz hava, metro ve demiryolu ulaşımı ile
ilgili altyapı ve üst yapı çalışmaları, alkol ve alkollü içecek
tesisleri, sağlık, eğitim, turizm tesisleri, çevre korumaya
yönelik tesisler, toprak ıslahı ve sulaması ile ilgili tesisler,
• Gence’de otomotiv tesislerinin kurulması, cam tesisleri (konut
ve sınai camlar), muhtelif tekstil tesisleri, uçak ve vagon
imalatı, seramik çimento alüminyum, turistik tesisler, muhtelif
makine ve ekipman imali tesisleri,
• Sumgayt’ta demir-çelik, demir dışı metaller tesisleri, petrol
ve yan sanayi tesisleri, organik ve inorganik kimya tesisleri,
elektrik üretimi tesisleri, entegre tekstil tesisleri, beşeri ve
veteriner ilaç tesisleri, çevre korunması ve toprağın arıtılması
ile ilgili tesisler.
• Mingeçevir’de hidroelektrik santralinin geliştirilmesi ve
modernizasyonu, muhtelif tekstil tesislerinin modernizasyonu ve
yeniden kurulması, deri işleme tesislerinin kurulması, turistik
tesisler, Kür nehri üzerinde taşımacılık ve balıkçılık
tesisleri,
• Alibayramlı’da elektrik santralinin modernizasyonu ve
yenilenmesi, karada petrol üretiminin artırılması çalışmaları,
tıbbi sarf malzemeleri üretim tesisleri, tarımsal teknolojiye
dayalı tesisler,
• Lenkeran ve Astara’da yaş sebze meyve ambalajlama ve depolama
tesisleri, meyve suyu ve konserve tesisleri, orman ürünleri
sanayii, balıkçılık ve havyar işleme tesisleri, çay ve narenciye
bahçelerinin ıslahı,
• Nahçivan’da hidroelektrik santrallerinin kurulması, sulama
sisteminin iyileştirilmesi, turizm tesisleri, çimento ve şeker
fabrikalarının kurulması, muhtelif gıda tesislerinin kurulması,
tuz işleme tesisleri, mineral su şişeleme tesisleri,
• Kürdemir, Celilabad, Ucar, Agdaş, Ağsu, Göğçay bölgelerinde
pamuk, hububat, üzüm tarımının modernizasyonu, tarıma dayalı
sanayiinin geliştirilmesi ile ilgili tesisler kurulabilir.
• Ayrıca ülkenin iklim koşullarının uygun olması sebebiyle büyük
ve küçükbaş hayvancılıkla kanatlı hayvancılık üretimi ülkenin
hemen her bölgesinde mümkündür.
• Azerbaycan topraklarının %18’i tarıma uygun ekilebilir
alanlardan oluştuğundan iklim çeşitliliği sebebiyle yukarıda
belirtilen tarımsal yatırımların daha da çeşitlendirilmesi
mümkündür.
• Ülkenin bir çok bölgesi turizm açısından keşfedilmemiş
güzellikler bakımından zengin olduğundan turizm ve hizmet
sektörünün geniş bir potansiyeli bulunduğu da söylenebilir.
ÖNEMLİ TELEFONLAR
Azerbaycan Ankara Büyükelçiliği
Bakü Sok. No: 1 Oran/ ANKARA
Tel: 0 312 491 16 81
Fax: 0 312 492 04 30
Azerbaycan’daki önemli telefonlar:
Kod: 00 99 412
|
ADI |
TELEFON |
FAX |
|
T.C.Bakü Büyükelçiliği |
98
81 33-35 |
98
83 49 |
|
Ticaret Müşavirliği |
98
96 19 |
98
87 74 |
|
Ekonomi Müşavirliği |
98
94 60 |
98
65 96 |
|
Basın Müşavirliği |
93
33 58 |
93
39 57 |
|
Eğitim Müşavirliği |
98
83 39 |
98
19 07 |
|
Maliye Müşavirliği |
98
91 08 |
93
75 26 |
|
Hukuk Müşavirliği |
93
95 96 |
98
83 49 |
|
Din Hizmetleri Müşavirliği |
92
98 53 |
92
96 91 |
|
TİKA Koordinasyon Ofisi |
93
10 24 |
93
64 24 |
|
TSE Temsilciliği |
40
03 96 |
40
03 96 |
|
TUSİAB |
97
15 86 |
97
17 13 |
|
THY Bürosu |
97
54 37 |
98
00 47 |
|
TPAO |
98
95 26 |
98
14 35 |
|
TPIC |
98
14 38 |
98
18 71 |
|
A.C. Başbakanlık |
98
00 08 |
98
97 86 |
|
Iktisadi İnkişaf Bakanlığı |
92
22 58 |
90
24 04 |
|
Maliye Bakanlığı |
93
29 43 |
93
13 25 |
|
Tarım Bakanlığı |
94
53 55 |
94
29 36 |
|
Gümrük Komitesi |
38
80 80 |
93
40 67 |
|
Azerenerji Devlet Şirketi |
93 10 89 |
98 55 23 |
|
Azerkontrat |
39 25 06 |
97 52 03 |
|
Azerkimya
Devlet Şirketi |
(89264) 5 94 01 |
(89264) 5 98 17 |
|
A.C. İstatistik Komitesi |
38 63 01 |
|
|
Sanayi ve Ticaret Odası |
92 89 12 |
97 19 97 |
|
ASK) A.C. Sahipkarlar (İşegötürenler)
Teşkilatları Milli Konfederasyonu |
94 90 16 |
94 99 76 |
KAYNAK: T.C. BAKÜ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ
|